KỂ CHUYỆN DU LỊCH VIÊNG CHĂN

Thăm người bạn Lào , cựu HS Quế Lâm tại Viêng Chăn.
Bài và ảnh : Trần Kháng Chiến

Tác giả dạo chơi bằng xe đạp trên quảng trường Thạt Luổng thủ đô Viêng Chăn 

Năm 1955, Trường thiếu nhi Việt Nam tiếp nhận 16 học sinh  con em cán bộ Phathet Lào.Trong số đó có 4 người con của Hoàng thân Souphanouvong  là Trung vào học lớp 3, Thành, Nga vào học lớp 2  ,  Nguyễn Văn Chính ( tức Vinaythong Theuket  Souphanouvong) vào học lớp 1 với tôi. Chúng tôi hai đứa trẻ Việt-Lào cùng xa gia đình trở thành bạn. Chúng tôi học với nhau đến 6/1958 .

 Khoảng 1960 Chính khi cùng mẹ và các em sống ở Hà Nội, Chính có tìm đến thăm gia đình tôi. Năm 1996 Chính sang Tp Hồ Chí Minh, chúng tôi lại gặp nhau. Năm 1998 Chính kết hôn với Lộc , tôi  là thành viên của nhà trai. Tháng 8/2003 Chính cùng Lộc và Đạt, anh Sơn (hai học sinh cũ của Trường thiếu nhi Việt Nam) thay mặt cho 16 học sinh Lào sang Hà Nội  dự  Lễ  kỷ niệm 50 năm thành lập Trường Thiếu nhi Việt Nam. Chúng tôi gặp lại các bạn cùng khối lớp trong ngày vui ấy. Trong số 16 học sinh Lào học tại Trường ta, Chính là người cởi mở, thân thiết và luôn có ý thức duy trì các quan hệ gắn bó với  thầy, trò Trường ta .

Chính và Chiến 2 bạn cựu HS Lớp 1 trường TNVN (1955) gặp lại nhau ở Viêng Chăn (8/2015) 

Trong hàng ngũ CB ở Lào, Chính là một cán bộ được đào tạo rất cơ bản, được tôi luyện trong cuộc đấu tranh cách mạng . Cuôc đời , số phận của Chính gắn với cuôc đấu tranh của dân tộc mình, vì một nước Lào dân chủ. Chính từng 15 năm làm Chánh văn phòng Chủ tịch nước. Trong những năm công tác Chính tự học thêm , thông thạo tiến Pháp, tiếng Anh , tiếng Nga , tiếng Bulgaria. Năm 1995 sau khi Chủ tịch Soupanouvong qua đời ,Chính xin nghỉ việc ,  lo việc gia đình

Đầu tháng 9/2015 tôi và chú em trai ( Kiến Quốc) sang Viên Chăn thăm nước Lào , thăm vợ chồng Chính. 

Ngày 12/9 chúng tôi ngồi máy bay của Hàng Không Việt  Nam   rời sân bay Tân sơn Nhất lúc 16 giờ  , quá cảnh  Phnompenh  khoảng 40 phút , sau đó bay sang tới Viên Chăn lúc 19 giờ. Chuyến bay rất nhẹ nhàng .  Chính và Lộc ra  sân bay Vattay  đón chúng tôi.

Vợ chồng anh Chính dẫn anh em Chiến-Quốc thăm Bảo tàng CT Suphanuvông

Tôi lần đầu tiên đến Lào . Ngay từ buổi đầu đến Viên Chăn tôi cảm nhận ngay được  không  gian  thanh bình, trật tự, không ồn ào, không vội vã , phố xá sạch sẽ, rất nhiều chùa chiền ( Viên Chăn có khoảng 300 ngôi chùa).Trên đường từ sân bay Vattay về trung tâm thành phố tôi thấy có rất nhiều ôtô du lịch. Chính vui vẻ giải thích Viên Chăn dân số 650 ngàn người , có hơn 500 ngàn xe ô tô , tức mỗi đầu người  có  0,8 chiếc xe !   Ôto du lịch hiện nay là phương tiện đi lại rất phổ biến của người dân Lào  cho dù giá xăng nhập khẩu cao hơn ở Việt Nam. Cụ thể xăng A92 giá 7,8 ngàn Kip (22 ngàn VND)/lít , xăng A95  8 ngàn Kip/lít.  Tôi tự nghĩ, dân Lào , nhiều người có xe ôto tức mức sống đã khá lên nhiều.

 Đường phố thủ đô Viêng Chăn

Khi tôi hỏi về mức sống của nhân dân Lào , Chính cho biết  hiện nay GDP bình quân đầu người của Lào là 2000 USD (  vừa thoát nghèo) .Ở Viên Chăn là 4500USD. Tỷ giá hối đoái trước năm 2.000 có lúc 150 nghìn Kip =1 USD. Trong 12 năm lại đây  tỷ giá  ổn định 80 ngàn Kip = 1 USD .  Điều đó chứng tỏ nền kinh tế Lào ổn định.  Hàng hóa của Lào  khá phong phú , một phần được sản xuất tại chỗ, ngoài ra được nhập khẩu  .Hàng tiêu dùng  chất lượng cao tràn ngập thị trường Viên Chăn .  Khối lượng hàng hóa trên thị trường và khối lượng tiền lưu thông trên thị trường cân bằng. Lạm phát của nền kinh tế Lào thấp.

 Tối 12/9 vợ chồng Chính mời chúng tôi ra bờ sông Mekong ăn tối . Đường ven sông tấp nập chợ đêm bán đủ thứ hàng tiêu dùng, như quần áo, giầy dép, đồ lưu niệm, điện thoại các loại…Các quán ăn bên bờ sông  rất nhộn nhịp, rất  đông khách  gồm các gia đình dân Vien Chăn, các đoàn khách du lịch từ Châu Ấu ,Châu Mỹ ,Châu Úc, Nhật Bản , Hàn Quốc kéo nhau ra đường bờ sông thưởng thức ẩm thực Lào .  Sự nhộn nhịp tại các quán ăn ven sông chứng tỏ đời sống của người Lào sung túc .

Bên kia bờ sông là tỉnh Nọng Khai của Thái Lan sáng lung linh ánh đèn neong màu trắng. Khác với bên Viên Chăn, các đèn  bên bờ sông có ánh sáng vàng. Chính cho biết bên bờ sông Mekong có rất nhiều loại côn trùng như cà cuống , thiêu thân, các loài bướm…Các loại côn trùng rất dị ứng với ánh sáng mầu vàng.Tôi có được thêm kiến thức  về bảo vệ môi trường của người Lào.

 Ánh sáng đèn điện , các biển quảng cáo trên đường phố Viên Chăn khá rực rỡ. Chính cho biết  Lào là một nước rất giầu tiềm năng về thủy điện. Hiện Lào đang vận hành  hơn 20 nhà máy thủy điện. Điện của Lào đủ dùng, ngoài ra  còn được bán sang Thái Lan, Campuchia, Singgapo.

 Bên bàn ăn Chính cho biết với dân số hơn 6 triệu người hiện nay hàng năm Lào đón 4 triệu khách du lịch quốc tế ! Không khó hiểu Du lịch là nguồn thu rất lớn của Lào.

 Lào là một quốc gia ở Đông Nam Á không có biển , song có các giải rừng nhiệt đới bất tận. Có núi non hùng vỹ , có hệ thống sông ngòi rất nên thơ, có các công trình tôn giáo gồm vô số chùa chiền (Viên Chăn có hơn 300 ngôi chùa). Lào hướng tới xây dựng hình ảnh trở thành một “Thụy Sỹ “  ở Đông Nam Á, thu hút khách du lịch sinh thái,văn hóa  cùa thế giới

Ban đêm . Một trong số 60 Khách sạn ở thủ đô Viêng Chăn

Một khi nước Lào có nền kinh tế phát triển ổn định, lạm phát thấp sẽ thu hút mạnh các nhà đầu tư nước ngoài vào làm ăn lâu dài. Tôi nhìn thấy trên đường phố nhiều tòa nhà  cao tầng mới xây dựng là trụ sở  các Ngân hàng quốc tế . Hàn Quốc đã đầu tư lắp ráp xe ôtô tại Lào. Trung Quốc xây dựng tuyến đường sắt Viên Chăm – Côn Minh có chiều dài hơn 400 km, với số vốn lên đến 7 tỷ USD. Khi nhắc tới dự án tuyến đường sắt này, tôi hỏi Chính , liệu Lào có sợ Trung Quốc  chi phối nền kinh tế  không? Chính tự tin trả lời “Không!” . Nước Lào có chính sách mở cửa cho bất cứ ai vào đầu tư . Khi đầu tư vào Lào  Nhà đầu tư có lợi,  Lào cũng có lợi trong việc tiếp thu công nghệ, thu thuế , tạo công ăn việc làm cho nhân dân.  Nước Lào có nhiều khoáng sản , các Tập đoàn xuyên quốc gia đã , đang đầu tư vào Lào khai thác nguồn tài nguyên này.  Úc đang tiến hành khai thác đồng, vàng .Việt Nam  có dự án  khai thách Kali . Riêng ông bạn  Chính của tôi  làm chủ một công ty khai thách đá non Bari (có tỷ trong gấp 4 lần nước ).Sản phẩm khai thác được toàn bộ cung ứng cho Tập đoàn dầu khí Việt Nam phục vụ cho khai thác dầu . Chính giải thích, khi khoan các giếng dầu xong, một khối lượng Bari sẽ được thả vào các giếng dầu. Bari có tỷ trong lớn hơn sẽ đẩy dầu lên trên. Bari là một sản phẩm rất cần cho quá trình khai thác dầu. Qua tiếp súc với Chính tôi lại  có biết thêm kiến thức về nền kinh tế của Lào.

 Từ phải qua trái : Chính, Đạt và Chiến ( Đạt Vilavong Boupha  là con trai cụ Khamphay  Boupha nguyên đại sứ CHDCND Lào tại Việt Nam , không phải người trong  Hòang tộc. )

Tại Viên Chăn tôi còn được Chính  đưa tới thăm  một bạn Lào có tên Việt là Đạt, học dưới tôi một lớp. Sau khi tốt nghiệp cấp III tại Việt Nam,  Đạt vào học Khoa chế tạo máy Đại học Bách Khoa Hà Nội. Sau đó Đạt được nhà trường cử sang Liên Xô làm nghiên cứu sinh tại Đại học Giao thông Matxcova và bảo vệ xong luận án phó tiến sỹ kỹ thuật. Cũng như Chính Đạt thuộc loại trí thức cách mạng được đào tạo rất cơ bản.  Đạt từng tham gia trong nhóm trợ lý Tổng bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào Kayson Phongvyhan, đảm nhiệm chức vụ Vụ trường Vụ cơ khí của Bộ công nghiệp-thương mại. Đạt cũng như Chính có tình cảm rất chân thành với Việt Nam, mong muốn duy trì quan hệ với các bạn Việt Nam cùng học tại Trường thiếu nhi Việt Nam và tại  Đại học Bách khoa Hà Nội.

Tôi đến nhà Chính, thắp hương cho chủ tịch Souphanouvong.Trên bàn thờ có bức ảnh Chủ tịch Souphanouvong chụp với Bác Hồ tại Chiến khu Việt Bắc, một bức ảnh rất quý của lịch sử quan hệ Việt-Lào.
 

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp Hoàng  thân Souphanouvong có bốn người con gửi sang sống cạnh Hồ chủ tịch tại chiến khu Việt Bắc . Bác đặt tên Việt cho bốn anh em là Quang, Minh ,Chính , Đại .

Tôi được Chính cho biết, năm 1945, Hoàng thân Souphanouvong đang tham gia xây dựng  cầu, đường  tại Miền Trung Việt Nam .

Sau ngày 2/9/1945  Hồ chủ tịch  cử ông  Lê Văn Hiến  Phái viên chính phủ lâm thời  mời Hoàng Thân  cùng cựu Hoàng  Bảo Đại  ra Hà Nội. 

    Cựu Hoàng Bảo Đại, Hoàng thân Souphanouvong  có cuộc gặp gỡ với  Hồ Chủ tịch vào ngày 5/9/1945.   Hồ chủ tịch đã bàn với Hoàng Thân về việc hơp tác Việt –Lào trong việc bảo vệ nền độc lập của hai dân tộc trước nguy cơ Thực dân Pháp quay trở lại Đông Dương . Hoàng thân Souphanouvong đã trở về tham gia chính phủ kháng chiến Lào. Hoàng thân trở  thành lãnh tụ tinh thần của cuộc đấu tranh cách mạng của nhân dân Lào từ 1945 đến khi qua đời vào 1994.

Thành phố Viên Chăn không lớn lắm, Khu phố buôn bán cũ không khác mấy so với các khu  nhà phố của Việt Nam ta . Nhiều con đường được nâng cấp.  Nhiều công sở , trụ sở của các bộ đươc xây dựng khang trang mang đậm nết kiến trúc truyền thống của Lào . Thành phố có  một chợ rất lớn có tên “Chợ buổi sáng”, gồm hai khu  chợ cũ được xây dựng từ thời Pháp thuộc,  và chợ mới .

 Talat Sao – Chợ buổi sáng nay là một trung tâm thương mại hiện đại

Chợ mới là một tòa nhà lớn 5 tầng hiện đại, to, rộng  do Singapo xây dựng, quản lý.  Trong tòa nhà này các gian hàng được bố trí rất khoa học, có thang cuốn lên, xuống các tầng. Không khí trong toàn bộ tòa nhà được làm mát bằng một hệ thống điều hòa công suất cực lớn. Hàng  hóa rất phong phú . Tôi để ý đến các  gian hàng buôn  bán vàng trang sức thấy khách mua bán rất đông . Ở Việt Nam ta chưa có tòa nhà chợ nào hiện đại như tòa nhà này.

Tôi có vào Ngân hàng Lào –Việt để đổi tiền đồng lấy tiền Kip.Tại Lào mua, bán trên thị trường chỉ sử dụng tiền Kip. Một triệu tiền Việt đổi được 330 ngàn Kip. Ngân hàng Lào –Việt nhận tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Kip  với lãi xuất 8,5% năm . Đồng USD, Bạt Thái Lan là 6,5% năm. Khách  hàng gửi tiền, vay tiền của ngân nhàng rất đông.

Hai anh em chúng tôi mỗi người một xe đạp lang thang thăm thú các đường phố cổ, các khu phố giành cho khách du lịch nước ngoài gồm các khách sạn sang trọng, các khách sạn nhỏ phục vụ khách du lịch ba lô , các công viên, các chùa chiền , các công trình kiến trúc tuyệt vời của nền văn hóa Lào . Những  ngày thăm bạn cũ, thăm Viên Chăn cho tôi sự hiểu biết  về nhân dân Lào, về văn hóa Lào, về phật giáo ở Lào ,về  phong cảnh của đất nước tươi đẹp này, về nền kinh tế đang trên đà phát triển rất vững vàng ,rất độc lập của Lào.  Sáng  17/9 Chính lái xe đưa hai anh em tôi ra sân bay Vattay . Cho đến hôm nay khi tiếp xúc với Chính tôi nhân ra bạn mình là người rất thông minh, nắm rất vững tình hình chính trị, kinh tế thế giới, tình hình  Việt Nam,   Lào . Những kiến thức đó phục vụ rất hiệu quả cho công việc của bản thân. Chúng tôi hẹn ngặp lại Chính vào 2016 tại Việt Nam.

                                                    

 Trần Kháng Chiến