Việt Hùng từ Kharkov về, kể chuyện thời sự

Ghi chép của Trần Xuân Hoài

 Trung Hải phone :Việt Hùng vừa từ Kharkov, Ucraine về thăm nhà đã đến Hà Nội rồi, hẹn gặp nhau !
Hôm qua , ngồi xem lại những tư liệu Lư Sơn-Quế Lâm cũ để chuẩn bị họp lớp, tình cờ đọc thấy dòng lưu bút của Ngô Quốc Bưu trong sổ “Cháu Ngoan Bác Hồ”, viết cho XH trước khi đi sang Internat Moskva  ngày 16/8/1954, còn ghi  ba đứa Hùng , Hoài, Bưu “ở cùng tổ tâm giao ” mới nhớ lại hóa ra mình cùng Việt Hùng trong một tổ ba người 60 năm trước.

Trưa nay, đang ngồi đàm đạo với anh Chu Hảo (K6) tại NXB Trí thức thì nhận được phone của Khoa Phi-Trung Hải gọi: “Chúng tớ đang đi cùng Việt Hùng đây. Đến nhà Nguyên Hân rồi cùng ra quán gặp Việt Hùng ngay nhé”. Thế là rủ Chu Hảo đến luôn. Đến nơi thì đã thấy bọn dân Ucraine cũ , Trung Hải, Trương Trác (Kharkov), Nguyên Hân (Moskva & Kiev) chờ sẵn, giờ lại thêm Chu Hảo (Kiev) nữa nên cuộc gặp gỡ đậm đặc chất Slavơ . Tôi thì là dân Berlin nhưng có làm việc mấy năm ở Moskva nên cũng có dính chút Slavơ. 

Chỉ có mỗi Khoa Phi (Trung Quốc & Đức) là thuần ngoại tộc , chỉ nhờ  luôn có Lenin trong tim nên cũng coi là có dính Slavơ thôi ! Mấy lần trước VH về tôi không gặp được. Nay sau 55 năm , từ khi chia tay nhau, gặp lại người bạn đặc biệt, công dân Ucraine từ thập kỷ 60 !. Vẫn là Việt Hùng ngày xưa, đầu có hói nhưng cặp mắt to lồi và khuôn mặt bầu vẫn như cũ, trông rất khỏe mạnh với nụ cười rất tươi. Đi lại, ăn nói .. thì rất nhanh nhẹn, hoạt bát. Phải chăng đó là thành quả của gần sáu chục năm bơ sữa khoai tây bột mỳ của xứ Ukrain, cùng sự chăm sóc tuyệt vời của hai bà vợ tóc vàng ! Chuyện nói với nhau thì nhiều lắm, nhưng tạm thời kể chuyện chất vấn người từ “tuyến lửa” về tình hình thời sự . 

Anh Chu Hảo mở màn :

- Cậu nói thật nhé, tình hình bên ấy bây giờ thế nào?

- Vẫn bình thường, không đến nỗi như các bạn tưởng tượng theo báo chí đưa tin đâu.

Tôi không tin , căn vặn:

- Cậu ở Kharkov, cách vùng đánh nhau bao xa?

- Khoảng 300km….. Thí dụ, tàu Lugansk – Kiev vẫn họat động bình thường. Người dân vẫn có thể đi lại khi cần thiết. Bọn sinh viên lên học ở Kharkov cuối tuần vẫn về thăm nhà như thường. Chuyện buồn cười là ông thống đốc Donessk còn điện thoại cho phe ly khai nói rằng “ Các anh làm đứt giây điện rồi, hẹn cho hai ngày để nối lại, nếu không thì chúng tôi sẽ ngừng cung cấp điện”

- Thế lương thực, thực phẩm, điện nước, lương hưu v.v… thì ai cung cấp

- Vẫn do chính phủ Trung Ương cung cấp. Tất nhiên ở vùng chiến sự mình nghe nói về mặt này bất thường lắm.

- Này, lương hưu có khá không ?

- Trung bình độ 150-200$, thấp lắm. Nhưng cũng tạm đủ ăn.

- Dân vùng Kharkov vẫn nói tiêng Nga đấy chứ ?

- Tất nhiên rồi. Từ xa xưa có ai phân biệt đâu. Tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ của họ mà

- Thế tại sao dân Kharkov lại không đánh nhau, ly khai như dân Lugansk, Donessk?

- Theo mình, có thể là do người lãnh đạo vùng Kharkov lúc đó kịp thời điều chỉnh, không để đi quá đà. Nói thật là mình từ lâu rồi không quan tâm đến chuyện chính trị. Từ lâu mình cũng chẳng thèm xem TV nữa. Họ cắt hết mọi kênh rồi, chỉ còn mấy kênh của TV Trung ương Kiev nói một chiều thôi.

- Chúng tớ nghe nói có hố chôn tập thể , rồi thảm sát…có thật không ?

- Theo mình biết, thì quân đội gọi là của Kiev buồn cười lắm. Có những tiểu đoàn của tư nhân trả tiền thuê để đánh phe ly khai. Nghe nói có lúc phe ly khai bao vây quân Chính phủ, nã đạn, chết như rạ. Quân chính phủ phải chôn lấp ngụy trang ngay để không ai biết thiệt hại bao nhiêu. Lại có lúc nghe nói Nga phải can thiệp để mở đường thoát cho quân chính phủ bỏ vũ khí chạy thoát kẻo chết người nhiều quá.

- Tớ nghe nói quân chính phủ nã đạn vào dân thường Donessk, Lugansk, có thật không ? Để làm gì, dân của họ cả mà? Gọi là ly khai thì còn chấp nhận được, gọi là khủng bố thì là khủng bố ai-Tôi hỏi VH

- Phe ly khai thì chỉ chiếm độ 1/3 diện tích vùng Donessk, Lugansk thôi, nhưng lại chiếm được thủ phủ của vùng (область-VN ta gọi là tỉnh) là các thành phố Donessk, thành phố Lugansk, khoảng ½ dân số thuộc ly khai. Ông thủ hiến (губернатор- như tỉnh trưởng của VN ta) của vùng phải chạy ra đóng ở chỗ khác. Còn khi hai bên bắn nhau dân ở giữa thì phân biệt làm sao được ai bắn vào họ. Còn goi là khủng bố có lẽ là do có bắt cóc một số nhà báo,  quan sát viên cua EU, quan chức của Kiev

- Thế những cái ông thủ hiến này chui ở đâu ra ? Có ai bầu ra họ không?

- Do Tổng thống chỉ định. Tức là ông Proshenko ấy. Ông này thì cũng muốn thỏa hiệp nhưng bọn cánh tả và cực đoan, nhất là thằng thủ tướng đầu hói ở Kiev thì không chịu, cứ ép đánh. Tổng thống cũng chịu sức ép nhiều phía.

- Có phải cái ông thủ hiến do tổng thống chỉ định này gọi điện yêu cầu phe ly khai nối lại dây điện không? Có phải ông này phải cung cấp điện , nước, lương hưu.. cho vùng ly khai không?

-Ừ, đúng đấy. Họ phải làm thế để chứng tỏ vùng này vẫn là của Ucraine mà. Nhưng mà mình biết thì lương thực, thực phẩm , thuốc men hiếm lắm , vì Kiev có ít tiền. Một phần không nhỏ là có viện trợ nhân đạo từ Nga cho vùng ly khai.

- Thế vừa rồi bầu cử gì đó ở các vùng li khai, có bị ép buộc gì không. Ví dụ  có bị ép buộc phải đồng ý ly khai và bầu chọn những người đòi li khai?

- Không có ép buộc gì đâu. Giám sát quốc tế xác nhận là đúng chuẩn mực quốc tế. Ai muốn đi bầu thì đi bầu, ai muốn ly khai thì nói ly khai, không ai ép cả.

- Tại sao lai ly khai, tại sao lại đánh nhau , không hiểu đươc. Dân họ bây giờ thế nào ?

- Lúc đầu họ muốn ly khai thật. Do bất bình với Kiev thôi. Bây giờ thì theo ai cũng được, miễn là được tôn trọng và không đánh nhau.

- Nhà cậu bây giờ thế nào?

- An toàn, không có gì. Tớ có hai con trai. Thằng đầu Andrey sinh năm 1966, lúc tớ vừa tốt nghiệp. (tôi, XH, nghĩ thầm, đây là mối tình sinh viên nổi tiếng của VH thời bấy giờ) Con nó (cháu đích tôn của tớ) sắp có vợ rồi , tớ sắp có chắt đấy. Đứa thứ hai, con bà vợ hiện tại, Anton sinh 1986 , tốt nghiệp đại học rồi, đang làm về Marketing. Hai đứa con đều có cơ ngơi , ở riêng. Hai vợ chồng tớ  có nhà ở thành phố, có trang trại ở đồng quê, có lương hưu. Không giàu sang gì nhưng không có lo lắng gì, sống tự do, thoải mái theo sở thích.

Tôi nắm chặt tay VH :

- Chẳng có mong gì hơn thế, chúc mừng cậu ! Và chúng mình sẽ còn hàn huyên nhiều . Chuyện cuộc đời của cậu như một quyển tiểu thuyết ấy, hôm nào đi Sapa có nhiều thời giờ , kể cho chúng tớ nghe nhé.

TXH ghi lại lúc 3h 14/11/2014. Hy vọng là trí nhớ còn đủ để không sai. Có gì sai VH đính chính lại nhé. Cảm ơn

Vĩ thanh: Khi vừa định gửi thư này đi cho các bạn xem thì Việt Hùng phấn khởi gọi điện thoại đến, báo một tin mừng là cậu Bộ Trưởng Bộ Ngoại giao Ukrain vừa tuyên bố rằng Kiev sẽ không lấy lại Donbass bằng vũ lực. Chuyện Donbass là chuyện phải đàm phán giữa các bên (Đại khái là thế, VH hứa sẽ chuyển bản tiếng Nga cho tớ ngay). Như vậy là có hy vọng lớn không đánh nhau , không giết người nữa !!

Tôi bảo với VH: Tin này quá vui, không những chỉ cho công dân Ukrain như cậu, mà còn rất vui đối với chúng mình.

 Và báo với các bạn rằng VH đã “duyệt” bài PV bất đắc dĩ này rồi đấy nhé (không tin cứ hỏi nó), chứng tỏ trí nhớ của mỗ còn khả dĩ tin cậy được !

---------------------------------------------------------------------

Mõ Làng cảm ơn bài viết nhanh nhạy nhiều thông tin của Xuân Hoài .