TRÔNG NGƯỜI LẠI NGHĨ ĐẾN TA

Sự chuyển giao quyền lực: Ba Lan vs Myanmar

Aung San Suu Kyi. Ảnh: Reuters

Hai quốc gia này cách nhau 7 múi giờ, một bên ở châu Âu gần láng giềng mafia Nga, một bên ở châu Á gần hàng xóm Big and Bad China (to xác và xấu tính).

Trước khi chuyển đổi thể chế, hai nước này có nhiều nét tương đồng.

Myanmar có dân số khoảng 51 triệu trong diện tích quốc gia hơn 676 nghìn km2. Ba Lan với dân số hơn 38 triệu với diện tích bẳng nửa Myanamar.

Cả hai đều từng là XHCN “anh em” với Việt Nam.

Myanmar không có đảng cộng sản, chính quyền được dựng lên bởi họng súng của quân đội.

Ba Lan có đảng cộng sản, chính quyền được dựng lên bởi họng súng và chế độ của Nga (Liên Xô cũ).

Myanmar có tướng Thein Sein (trước đó là Than Shwe độc tài và tàn bạo) làm tổng thống, Ba Lan có tướng Wojciech Jaruzelski giữ chức này.

Myanmar có phong trào đối lập NLD (Vì quốc gia dân chủ), Ba Lan có phong trào Công đoàn đoàn kết

Myanmar có bà Aung San Suu Kyi là lãnh đạo đối lập LND được giải thưởng Nobel, Ba Lan có Lech Walesa làm thủ lĩnh công nhân cũng được Nobel.

Hầu hết dân Ba Lan theo đạo Thiên chúa, dân Myanamar theo đạo Phật.

Dân Ba Lan theo Mỹ vì có tới  gần10 triệu Ba Lan kiều tại Mỹ, dân Myanmar theo Anh (thuộc địa Anh).

90% dân Myanmar theo LND trong khi ở Ba Lan có chuyện vui. Ông bố hỏi con rể về tình hình đất nước. Ông con tuyên bố, ĐCS sắp mất quyền lãnh đạo. Hỏi tại sao, bởi cả gia đình 6 người bên nhà con đã theo Công đoàn ĐK.

Ba Lan có ông tướng Tadeusz Kościuszko được phong là anh hùng của Hoa Kỳ vì tham gia chống ngoại xâm của nước này.

Thời hiện đại trong số Ba Lan kiều có mấy ông ở Mỹ khá giỏi như Zbigniew Brzezinski – cố vấn an ninh quốc gia từng giúp lật đổ Liên Xô và Đông Âu, Chuck Hagel – Bộ trượng Bộ QP, bà Martha Stewart xinh đẹp sản xuất đồ dùng gia đình mà thành tỷ phú, có anh IT Steve Wozniak cùng làm với Steve Jobs tạo ra Apple thay đổi thế giới…, và hiện có cụ Bernie Sanders 74 tuổi đang tranh cử TT Hoa Kỳ với cụ bà Hillary Clinton. Cụ Sanders này rất thích XHCN.

Ngoài ra có nhà soạn nhạc Chopin, Giáo hoàng Jan Paul II, xa xưa có nhà thiên văn Kopernik, là những người thuộc về nhân loại.

Vì có nhiều người tài nên ảnh hưởng tới nền dân chủ Ba Lan khá mạnh.

Myanmar có ông U Than làm TTK Liên Hiệp Quốc. Không biết còn ai nổi tiếng nữa. Chỉ nhớ có mấy ông tướng sai quân giết người như ngóe, nhưng giờ thì các bố đang lo “biết đi đâu, về đâu, con tầu không bến đợi”.

Lech Walesa chủ tịch CDDK.

Ba Lan và Myanmar giống nhau: Chuyển giao quyền lực hòa bình dù có đổ máu đôi chút trước đó. Freedom is not free – Tự do không phải là miễn phí.

Khi được phỏng vấn về sự khác nhau giữa thời cộng sản và hiện nay ở Ba Lan, ông TBT báo Wyborcza nói “Nếu có tiếng chuông gọi cửa vào 5 giờ sáng thì chỉ có thể là người đưa sữa”. Chưa có dịp hỏi người Myanmar về chuyện này.

Không lời
Việt Nam chưa có NLD hay Công đoàn ĐK, chưa có anh nào cỡ Lech Walesa hay chị Aung San Suu Kyi. Đối lập lên tiếng mạnh chút được gửi sang Mỹ học tiếng Anh và dân chủ. Nhân dân trung thành vì tin mọi thứ có đảng và nhà nước lo.

Nông dân bảo vệ môi trường tuyệt vời. Xe về làng đi qua văng bụi vào người bên đường, bị anh em trong xóm bịt mặt lôi ra đánh suýt mù mắt cả khách lẫn tài xế. Giáo dục trong tù với đạo đức cao vời vợi, rửa bát không sạch bị bạn đánh chết tươi.

Có tiếng chuông kiểm tra điện nhưng chưa chắc đã phải về điện. Thợ vào nhà có thể kiểm tra máy tính, ra lệnh bắt quả tang chủ nhân đang viết văn.

Một quốc gia như thế không cần khái niệm dân chủ.

Blog HM 14/11/2015