028.NGUYÊN HÂN- BÀI CHỌN IN SÁCH.

Hành hương về ATK

                                                             

                                                                  Ghi chép :  Nguyên Hân 

           Như những năm trước, nay cũng vào tháng 12 , lần thứ 4 đoàn cựu thiếu sinh quân Cục Tổ Chức Tổng Cục Chính Trị về thăm lại chốn xưa ; 40 đồng đội cũ cả nam và nữ đi trên một  chuyến xe rộng rãi , xe chạy qua nhiều địa phương mà tên gọi gợi bao kỉ niệm kháng chiến : Giang Tiên, Bờ Đậu, Phố Đu, Phố Ngữ, Quán Vuông . Lại gặp rừng cọ  xanh non mạnh khoẻ, gặp những đồi chè mới trồng và nhiều loài cây cỏ quen thuộc ngày nào. Thật nhớ khi thấy lại những bụi lau xám  đang mùa trổ mầu tím như là hoa ( bất giác nhớ câu Hắt hiu lau xám đậm đà lòng son ). Đến uỷ ban xã Định Biên lần này thấy có điểm mới : một ngôi đình gỗ tốt, mái lợp lá quen thuộc được nhà nước dựng lên trên nền cũ, hệt đình làng Quặng xưa, nơi bác Võ Nguyên Giáp tuyên bố quyết định của Đảng thành lập Việt Nam Giải Phóng Quân sau khi 2 đội quân tiền thân (  Việt Nam Tuyên Truyền Giải Phóng Quân và Cứu Quốc Quân ) hội sư ở bãi rừng Thàn Mát sau đình làng. Chúng tôi đã gặp gỡ liên
hoan với cán bộ đảng , chính quyền và đoàn thể tại nhà văn hoá xã mới được Tổng Cục Chính Trị xây tặng ; 3 năm trước Thiếu Sinh Quân ta cũng đã mua, chở lên tặng xã toàn bộ ghế Xuân Hoà để làm việc (nay vẫn còn tốt ). Chúng tôi đã lội suối vác mấy bao sách giáo  khoa cho các cháu.  Lại đã chở hẳn  một xe  quần áo cũ  lên cho đồng bào;chủ tịch xã sau khi cám ơn việc này đã thẳng thắn  đề nghị  các bác nếu có thể cứ gửi tiếp áo ấm vì trên này còn thiếu lắm. Lại được nghe lại tiếng hát  của chị Ngọc Tú, người trung đội trưởng nữ năm xưa. Một cựu chiến binh trẻ cũng hát  góp một bài về bộ đội cụ Hồ. Mọi người ríu rít chụp ảnh, quay phim và trồng cây lưu niệm tại sân đình rồi kéo nhau sang Bản Vệ - nơi các trung đội Thiếu Sinh Quân đã đóng cho đến tháng 8 năm 1953 . Người leo lên đồi phía sau lán các trung đội nam, người  đi xuống tận suối tìm tảng đá to giữa dòng nước mà khi xưa ta thường ra tắm giặt và vác các ống mương nước về cho nhà bếp . Chỗ sân bóng chuyền trước nhà ăn nay đã có 1 gia đình làm làm vườn . Nhớ nơi đây , từng là nơi toàn đại đội tập hợp, nơi xem phim và nhớ nhất là chuyến anh Thanh(1)  đến thăm đã đứng ở đây nói chuyện rồi  sau 1 tuần đã gửi cho đàn em nhỏ quân phục mới , dép mới lại kèm cả mũ vải theo nguyện vọng của các em.  Còn nhớ 1 kỷ niệm nhỏ là trong lúc anh Thanh cùng anh Điểu đang đi thăm các lán TSQ thi bạn Sỹ Hùng đã dám tháo ngựa của  Chủ nhiệm Tổng cục phóng đi chơi ! Thế mà khi phi ngựa về  anh Thanh cũng chẳng qưở trách gì. Lạ lùng là sao nay cảnh quan đồi núi và dòng suối cũ lại nhỏ bé hơn xưa nhiều thế! Suối vẫn trong mát nhưng đã hẹp và cạn nhiều. Còn đồi núi thì chẳng hùng vĩ như xưa. Lại càng nôn nao nhớ “Rừng che bộ đội , rừng vây quân thù” . Phải rồi, rừng xưa đã che kín các mái lán tránh máy bay địch và toả mát cho ta cả mùa hè. Rừng là nơi ta dễ vào kiếm củi hàng tuần về nộp nhà bếp. Nơi ta lấy những cuộn dây mây dài về làm dây phơi và kết thành lưới bóng. Nơi ta chọn các khúc bương , mai  để làm máng đựng thức ăn. Môi trường  đất và rừng bị suy thoái nhanh quá , rõ quá!

        Năm nay ban liên lạc lên chương trình phong phú hơn : Sau Định Biên ( nơi các cơ quan Bộ Tổng đóng ) đoàn đi tiếp lên Đìềm Mặc , Phú Đình –nơi Bác Hồ  đã ở…. Nhà tưởng niệm Bác do Hà Nội xây dựng trên đỉnh đèo De dưới chân núi Hồng cùng bảo tàng ATK tạo nên cảnh sắc thật hoành tráng. Chúng tôi làm lễ dâng hương cúng Bác và đã trồng 2 cây bồ đề lưu niệm ( Bạn Văn Dũng cất công tìm được 3 cây bồ đề từ gốc cây mà Bác đã mang ở Ấn Độ về để trồng ở Đinh Biên và Đền Thờ Bác ) . Mấy cháu gái “ Cần Tày“ hướng dẫn chúng tôi làm lễ dâng hương trang nghiêm thành kính và đã kể chuyện rất sống động  về Bác trong những năm kháng chiến tại  ATK-thủ đô gió ngàn .

  Sau đêm nghỉ ở thành phố Thái Nguyên , sáng sau đoàn đi lại tuyến đường của năm xưa các trung đội thi đua hành quân những đêm dài vừa buồn ngủ vừa khát nước , bạn lớn kèm bạn bé đi suốt từ  Định Biên, Quán Vuông, cầu Gia Bảy lên Bắc Sơn để nhập với các đoàn ở các Bộ và các Liên Khu . Cầu Gia Bảy nay rộng chứ không phải bò qua như ngày xưa ; đường Bắc Sơn, Đình Cả, Võ Nhai, La Hiên, Thái Nguyên đã hơn “Đường ta rộng thênh thang 8 thước”,  càng to hơn vệt đường mà ta đã hành quân qua năm nào . Trên xe bạn Trương Trác và vài bạn khác đã cất giọng rất khoẻ hát nhiều bài ca nhưng nhiều cảm xúc nhất có lẽ là bài Bắc Sơn của Văn Cao . Vẫn những dãy núi đá vôi xanh tím ngắt , vẫn bóng nhà sàn thấp thoáng, nhưng không còn sắc áo chàm , không còn trâu bò buộc dưới sàn nhà. Mọi người háo hức trèo lên hang đá rộng có nguồn suối trong lành và mát lạnh. Có một số bạn khoẻ leo lên tận hang lớn trên núi cao . Vùng  Bắc sơn –Võ Nhai này là chiến khu ghi dấu  hoạt động khởi nghĩa và chiến đấu của Cứu quốc quân năm xưa ( Bác  Cáp từng tham gia)
       Chuyến hành hương về ATK năm nay vắng bóng mấy bạn từng về những lần trước,  nay không về được nữa: Tiến Nguyên, Quang Huỳnh  và cũng có thêm những gương mặt lần đầu  góp mặt, đấy là các bạn Huỳnh  Quang Bùi từ Tp Hồ chí Minh và bạn Lê Đức Lý từ Tp Vinh, có bạn Trịnh Đông A mới trở về từ Mascơva ,lại còn phải kể đến hai bạn Nghiêm Dục Tú và Vũ HuyTúc thuộc lớp TSQ. TCCT năm 1951 (cũng từng đóng ở Định Biên).  Ai đã từng ở Việt bắc-ATK  những năm kháng chiến cũng thường mong được có lần trở lại,với Đoàn TSQ  mỗi chuyến  hành hương  đều là vất vả  cho Ban liên lạc- tổ chức, nhất là lần này chương trình có không gian  rộng hơn nên cần  phải ghi nhận công sức của các bạn  lo hậu cần là: Lệ Thuỷ, Tuyết Minh, bạn Hương ( phu nhân Đào Hùng), lo thức ăn đầy đủ và  ngon miệng, còn nước uống thì đã được công ty Quế Lâm biếu tặng. Thời gian không đủ để có thể đến thăm nhiều nơi cần thăm và đáng thăm, thôi đành hẹn chờ lần sau vậy.
        Đặt chân về nơi sống đẹp những ngày đầu rời  xa  vòng tay mẹ cha (cũng có bạn từng là “vệ nhóc” “ chú em liên lạc”), bắt đầu được Đảng , Quân đội nuôi nấng dậy dỗ trong một tập thể biết bao bạn tốt từ muôn phương đất nước tụ về thủ đô gió ngàn, trong lòng  dậy lên biết bao nỗi  bồi hồi  nhớ lại và suy nghĩ  . Thời gian được sống ở Thiếu sinh quân  Cục Tổ chức  TCCT không lâu, bạn đến sớm nhất cũng chưa được 1 năm, nhưng  quãng tháng ngày ngắn ngủi đó đã dạy ta thật nhiều: tính tổ chức , kỷ luật chính quy của quân đội, lối sống tự lập tháo vát trong tinh thần tập thể đoàn  kết giúp đỡ nhau và khẳng định đường đi tiếp bước Cha , Chú và đàn anh. Những  điều đó rât quí trong hành trang của  chúng ta những năm tháng sau này. Đúng là “ Khi ta ở chỉ là nơi đất ở, Khi ta đi đất đã hoá tâm hồn”. Tôi cứ ngắm mãi mấy bó  hoa rừng cùng bó bông lau tím rất khoẻ các bạn nữ hái mang về Hà nội  mà nghĩ miên man. Những câu thơ hứa hẹn lạc quan trong bài Việt Bắc  cho đến nay vẫn còn đó nguyên một ray rứt một món nợ, không chỉ  dành riêng cho một ai. Cuộc sống trong các bản xưa vẫn còn thiếu thốn nhiều quá.  Rừng Việt Bắc yêu dấu ngày nào in dấu chân ta biết bao giờ  sẽ lại xanh tốt  hùng vĩ với cây cối trăm loại  tầng tầng lớp lớp và chim muông sống động. Với những dòng suối uốn lượn, nước trong  mát  quanh năm, những cọn quay múc nước suối và nhịp chày giã gạo cần mẫn ngày đêm.
         Chắc bạn nào cũng tự nhủ sẽ còn trở lại Việt Bắc , trở lại ATK, tuổi thơ tuổi trẻ của chúng ta., vùng đất thiêng của dân tộc.


                                                                    Nguyên Hân
-------------------------------------------
1.    Chú thích : "Anh Thanh”  là cách TSQ thời đó gọi thân mật đồng chí Nguyễn Chí Thanh Chủ nhiệm TCCT  .